Program Aktywny Rodzic ma ułatwić rodzicom i opiekunom dzieci do lat 3 pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem i aktywnością zawodową.

Z programu Aktywny Rodzic można otrzymać jedno ze świadczeń, m.in.:

Świadczenie aktywni rodzice w pracy

Świadczenie przysługuje na każde dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Warunkiem koniecznym jest aktywność zawodowa. Świadczenie przysługuje:

• matce albo ojcu, z którą/którym dziecko wspólnie mieszka i pozostaje na jej/jego utrzymaniu,
• opiekunowi faktycznemu dziecka (czyli osobie, która faktycznie się nim opiekuje i wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka),
• osobie, która pełni funkcję rodziny zastępczej, albo osobie, która prowadzi rodzinny dom dziecka.

Świadczenie aktywni rodzice w pracy przysługuje osobie aktywnej zawodowo, czyli wykonującej pracę zarobkową (np. jako pracownik, zleceniobiorca, osoba prowadząca działalność gospodarczą, rolnik, funkcjonariusz tzw. służb mundurowych), która osiąga przychody na poziomie minimalnym. Od 1 lipca 2024 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 4300 zł.

Świadczenie nie przysługuje, jeśli:

• dziecko uczęszcza do przedszkola – w takim przypadku można ubiegać się o świadczenie aktywnie w domu,
• dziecko uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego lub jest pod opieką dziennego opiekuna – w takim przypadku można ubiegać się o świadczenie aktywnie w żłobku lub aktywnie w domu.

Świadczenie wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko, a jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności (łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji) – 1900 zł miesięcznie.

Świadczenie aktywnie w żłobku

Świadczenie przysługuje rodzicom i opiekunom dzieci, tj.:

• matce lub ojcu,
• opiekunowi faktycznemu, który wystąpił z wnioskiem do sądu o przysposobienie dziecka,
• opiekunowi prawnemu,
• osobie sprawującej pieczę zastępczą nad dzieckiem, tj. rodzicowi zastępczemu, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka,
• innej osobie, której sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem.

Świadczenie przysługuje na dzieci, które uczęszczają do żłobka, klubu dziecięcego (znajdującego się w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych) lub są objęte opieką opiekuna dziennego (znajdującego się w wykazie opiekunów dziennych).

Nie ma początkowego wieku dziecka, od którego przysługiwałoby świadczenie. Warunkiem jest uczęszczanie dziecka do placówki i potwierdzenie tego w rejestrze żłobków albo w wykazie dziennych opiekunów.

Świadczenie przysługuje bez względu na dochód w rodzinie.

Świadczenie wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko, a jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności (łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji) – 1900 zł miesięcznie, nie więcej jednak niż wysokość miesięcznej opłaty ponoszonej przez rodzica lub opiekuna za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.

Świadczenie aktywnie w żłobku nie przysługuje, jeśli miesięczna opłata za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna jest wyższa niż ustawowo określony maksymalny koszt pobytu dziecka w takiej placówce. Od 1 października 2024 r. do 31 marca 2025 r. limit ten wynosi 2200 zł.

Świadczenie aktywnie w żłobku będzie wypłacane na rachunek bankowy podmiotu, który prowadzi żłobek, klub dziecięcy, zatrudnia dziennego opiekuna lub na konto bankowe dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek.

Świadczenie aktywnie w domu

Świadczenie przysługuje:

• matce albo ojcu, z którą/którym dziecko wspólnie mieszka i pozostaje na jej/jego utrzymaniu,
• opiekunowi faktycznemu dziecka (czyli osobie, która faktycznie się nim opiekuje i wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka),
• na każde dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca,
• w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko.

Świadczenie nie przysługuje, gdy na dane dziecko rodzic lub opiekun pobrał rodzinny kapitał opiekuńczy w łącznej kwocie 12 tys. zł, nawet jeżeli dziecko nie ukończyło jeszcze 35. miesiąca życia.

Świadczenie przysługuje bez względu na dochód w rodzinie.

Kiedy złożyć wniosek?

Wniosek o świadczenie aktywni rodzice w pracy i aktywnie w domu można złożyć najwcześniej w 12 miesiącu życia dziecka. Prawo do świadczenia aktywni rodzice w pracy i aktywnie w domu zostanie ustalone od miesiąca, w którym wniosek wpłynie do ZUS.

Wniosek o świadczenie aktywnie w żłobku można złożyć najwcześniej w dniu, w którym dziecko zacznie uczęszczać do żłobka lub klubu dziecięcego albo trafi pod opiekę dziennego opiekuna. Jeśli wniosek o świadczenie aktywnie w żłobku zostanie złożony:

• w ciągu 2 miesięcy od dnia, w którym dziecko zaczęło uczęszczać do placówki

– prawo do świadczenia zostanie ustalone od tego dnia,

• w ciągu 3 miesięcy od 1 października 2024 r. (czyli od dnia wejścia w życie ustawy)

– prawo do świadczenia zostanie ustalone od 1 października 2024 r.

Świadczenia z programu Aktywny Rodzic:

• przysługują bez względu na dochód rodziny,
• nie podlegają egzekucji administracyjnej i komorniczej,
• nie pobiera się od nich zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składek na ubezpieczenia społeczne, ani składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Szczegółowe zasady przyznawania świadczeń z programu Aktywny Rodzic znajdziesz na stronie www.zus.pl oraz w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”.

Więcej informacji

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie: Program Aktywny Rodzic – ZUS.