Stanowisko banków w zakresie ujednolicenia zasad oferowania dalszych narzędzi pomocowych dla klientów sektora bankowego w związku z reaktywacją Wytycznych EBA:

I. Postanowienia ogólne

1. Stanowisko zostało wypracowane pod patronatem Związku Banków Polskich w ramach uzgodnień z bankami-członkami Związku Banków Polskich w związku z utrzymującym się stanem pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 oraz reaktywacją Wytycznych EBA w dniu 2 grudnia 2020 r. Lista banków, które zobowiązują się do stosowania stanowiska zostanie określona w załączniku do niniejszego dokumentu (banki-członkowie ZBP).
2. Tak jak w przypadku pierwotnego moratorium pozaustawowego wypracowanego w marcu
   2020 r., niniejsze stanowisko ma charakter moratorium pozaustawowego w rozumieniu pkt. 10 lit a Wytycznych EBA dotyczących ustawowych i pozaustawowych moratoriów na spłaty kredytów, stosowanych w obliczu kryzysu spowodowanego przez COVID-19, tj. nieustawodawczej inicjatywie przewidującej ulgę w spłacie podjętej przez instytucję w ramach branżowego lub sektorowego programu moratoryjnego uzgodnionego lub koordynowanego w obrębie sektora bankowego lub jego istotnej części, w miarę możliwości we współpracy z organami publicznymi, który to program moratoryjny jest otwarty dla zainteresowanych i przewiduje podjęcie podobnych działań na rzecz zapewnienia ulgi w spłacie podejmowanych przez odpowiednie instytucje kredytowe (dalej: Wytyczne EBA).
3. Stanowisko w pkt. 4 poniżej określa ogólne kryteria skorzystania z instrumentów pomocowych, określonych w pkt. II i dotyczy zarówno produktów kredytowych, jak i leasingowych oraz faktoringowych (posiadanych przez banki w ramach swoich grup kapitałowych).
4. Instrumenty pomocowe, określone w pkt. II niniejszego stanowiska, są dostępne dla wszystkich tych klientów banków, którzy (i) są przedsiębiorcami uprawnionymi do świadczeń z Tarczy Finansowej PFR 2.0 (z rozszerzeniem na przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie wynajmu powierzchni w obiektach handlowych lub usługowych, w tym parkach handlowych, o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000 m2) oraz jednocześnie (ii) spełniają następujące kryteria (wymogi z pkt. 17 lit. b Wytycznych):
   1) w zakresie mikro i małych przedsiębiorców.
   – opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek nie przekracza 30 dni na dzień 29 lutego 2020 r. lub na dzień złożenia wniosku przez klienta.
   2) w zakresie średnich przedsiębiorców.
   – posiadanie zdolności kredytowej na koniec 2019 r. (z zastrzeżeniem, że ocena zdolności kredytowej nie jest dokonywana na dzień złożenia wniosku przez klienta) i przejściowe pogorszenie sytuacji kredytobiorcy w związku z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 oraz na dzień złożenia wniosku przez klienta nie złożono wobec niego wniosku o postępowanie upadłościowe lub restrukturyzacyjne i nie otwarto likwidacji przedsiębiorstwa, a także nie toczy się postępowanie egzekucyjne.
   3) w zakresie dużych przedsiębiorców.
   – posiadanie zdolności kredytowej na koniec 2019 r. (z zastrzeżeniem, że ocena zdolności kredytowej nie jest dokonywana na dzień złożenia wniosku przez klienta) i przejściowe pogorszenie sytuacji kredytobiorcy w związku z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 oraz na dzień złożenia wniosku przez klienta nie złożono wobec niego wniosku o postępowanie upadłościowe lub restrukturyzacyjne i nie otwarto likwidacji przedsiębiorstwa, a także nie toczy się postępowanie egzekucyjne.
5. Stanowisko obowiązuje dla instrumentów pomocowych udzielanych od dnia 18 stycznia 2021 r. do 31 marca 2021 r. W przypadku odpowiedniego przedłużenia stosowania wytycznych EBA banki mogą podjąć decyzję o przedłużeniu oferowania instrumentów pomocowych, jeżeli będzie tego wymagała sytuacja związana z wydłużającą się pandemią koronawirusa SARS-CoV-2.
6. Instrumenty pomocowe, określone w pkt. II poniżej, nie będą oferowane w stosunku do umów kredytu/produktów odnawialnych/produktów leasingowych/produktów faktoringowych zawartych po 13 marca 2020 r.
7. Odroczenie/odnowienie spłaty kredytu następuje na warunkach, o których mowa w pkt. II poniżej.
8. Odroczenie spłaty kredytu na warunkach określonych w niniejszym stanowisku skutkuje zmianą harmonogramu spłaty kredytu, a w przypadku odroczenia rat kapitałowo-odsetkowych bank nalicza odsetki za okres odroczenia zgodnie z warunkami pierwotnej umowy kredytowej.
9. Odroczenie spłat kredytu wynosi:
   – maksymalnie 3 miesiące dla klientów, którzy skorzystali już z pierwotnego moratorium pozaustawowego (niezależnie od dotychczasowego okresu odroczenia udzielonego w ramach tego moratorium),
   – maksymalnie 6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium pozaustawowego,
   niezależnie od liczby złożonych wniosków (z zastrzeżeniem, że maksymalny okres w przypadku odroczenia rat kapitałowo-odsetkowych określonych w pkt. II ppkt. 2.1 niniejszego stanowiska wynosi 3 miesiące). Dopuszczalne jest złożenie przez klienta więcej niż jednego wniosku, ale wówczas maksymalny łączny okres odroczenia nie może przekroczyć limitów określonych w niniejszym punkcie.
10. Bank ma prawo wprowadzić ograniczenia dotyczące dystrybucji środków na rzecz właścicieli, udzielania pożyczek lub poręczeń oraz wypłaty dywidendy.
11. Banki są zobowiązane do raportowania danych zgodnie z wytycznymi EBA wg zakresu ustalonego przez UKNF.
12. Użyte w niniejszym stanowisku określenia oznaczają:
    a) tryb uproszczony rozpatrywania wniosku – nieautomatyczny, ale odformalizowany i przyspieszony sposób rozpatrywania wniosków klienta (bez badania zdolności kredytowej na dzień złożenia wniosku przez klienta);
    b) narzędzia pomocowe oferowane w ramach dedykowanych ustaw – gwarancje oferowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, a także przez inne podmioty pod warunkiem, że: gwarancja taka stanowi uznaną ochronę kredytową zgodnie z art. 213-215 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych („CRR”).

II. Rodzaje instrumentów pomocowych (wymogi z pkt. 17 lit d Wytycznych)

1. Oferta dla mikro i małego przedsiębiorcy (zgodnie z def. poniżej)
   Za mikro i małego przedsiębiorcę w rozumieniu niniejszego stanowiska uważa się podmiot, którego obsługa w danej instytucji finansowej odbywa się w ramach modelu oceny ryzyka lub innego klasyfikowanego jako proces bankowości detalicznej (lub innej ekwiwalentnej).
   Uzgodnione działania pomocowe:
   1.1. Odroczenie spłat rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych w trybie automatycznym lub uproszczonym zgodnie z wnioskiem klienta na wskazany przez niego okres wynoszący maksymalnie 3 miesiące (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta.
   1.2 Produkty odnawialne (kredyty w rachunku, karty kredytowe), które nie spełniają standardowych warunków odnowienia do 31 marca 2021 r., mogą być odnowione w trybie uproszczonym w uzgodnieniu z klientem na okres do 3 miesięcy (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), istnieje możliwość dodatkowego zabezpieczenia transakcji, w tym o narzędzia pomocowe oferowane w ramach dedykowanych ustaw na okres trwania narzędzia pomocowego.
   1.3 Banki nie będą pobierać opłat lub prowizji za przyjęcie i rozpatrzenie wniosków dotyczących zawieszenia spłat rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych.
   1.4 W przypadku produktów leasingowych następuje odroczenie lub obniżenie spłaty raty leasingowej (części kapitałowej) na uzgodniony okres, wynoszący maksymalnie 3 miesiące (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta. W przypadku produktu faktoringowego następuje odroczenie spłaty należnej od klienta na uzgodniony okres wynoszący maksymalnie 3 miesiące (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta.
   2. Oferta dla średnich przedsiębiorców (zgodnie z definicją poniżej)
      Za średniego przedsiębiorcę w rozumieniu niniejszego stanowiska, uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro i nie jest jednocześnie mikro i małym przedsiębiorcą, w rozumieniu definicji określonej w punkcie 1 powyżej.

Uzgodnione działania pomocowe:
2.1. Odroczenie spłat rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych, zgodnie z wnioskiem klienta, na wskazany przez niego okres, wynoszący maksymalnie odpowiednio: 3 miesiące (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium) (raty kapitałowe) i 3 miesiące (raty kapitałowo-odsetkowe), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta.
2.2. Produkty odnawialne (kredyty w rachunku, karty kredytowe), które nie spełniają standardowych warunków odnowienia do 31 marca 2021 r., mogą być odnowione w trybie uproszczonym w uzgodnieniu z klientem na okres do 3 miesięcy (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), istnieje możliwość dodatkowego zabezpieczenia transakcji, w tym o narzędzia pomocowe oferowane w ramach dedykowanych ustaw na okres trwania narzędzia pomocowego.
2.3. W przypadku produktów leasingowych następuje odroczenie lub obniżenie spłaty raty leasingowej (części kapitałowej) na uzgodniony okres, wynoszący maksymalnie 3 miesiące (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta. W przypadku produktu faktoringowego następuje odroczenie spłaty należnej od klienta na uzgodniony okres wynoszący maksymalnie 3 miesiące (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta.

3. Oferta dla dużych przedsiębiorców (zgodnie z definicją poniżej)
   Za dużego przedsiębiorcę w rozumieniu niniejszego stanowiska uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych przekraczający równowartość w złotych 50 milionów euro.
   Uzgodnione działania pomocowe:
   3.1. Odroczenie spłat rat kapitałowych zgodnie z wnioskiem klienta, na wskazany przez niego okres, wynoszący maksymalnie 3 miesiące (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta.
   3.2. Produkty odnawialne (kredyty w rachunku, karty kredytowe), które nie spełniają standardowych warunków odnowienia do 31 marca 2021 r., mogą być odnowione w trybie uproszczonym w uzgodnieniu z klientem na okres do 3 miesięcy (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), istnieje możliwość dodatkowego zabezpieczenia transakcji, w tym o narzędzia pomocowe oferowane w ramach dedykowanych ustaw na okres trwania narzędzia pomocowego.
   3.3. W przypadku produktów leasingowych następuje odroczenie lub obniżenie spłaty raty leasingowej (części kapitałowej) na uzgodniony okres, wynoszący maksymalnie 3 miesiące (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta. W przypadku produktu faktoringowego następuje odroczenie spłaty należnej od klienta na uzgodniony okres wynoszący maksymalnie 3 miesiące (6 miesięcy dla klientów, którzy nie skorzystali dotychczas z pierwotnego moratorium), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta.